Հայաստանում 50 հազար հա անտառ է վերանում, իսկ ՇՄՆ-ն էշի ականջում քնած է

Հայաստանում մոտ 50 հազար հեկտար ասեղնատերև անտառ՝ սոճուտ է ոչնչանում։

Անտառի մասսայական ու աղետալի ծավալների ոչնչացման պատճառը հիվանդությունն է, որի դեմ կառավարությունը փաստացի պայքար չի տանում։

Մինչդեռ շտապ պետք է վարակված ծառերը կտրել, արմատախիլ անել, վարակված փայտանյութն էլ վառել, կամ ջերմային (+56 և ավելի աստիճան) հատուկ մշակման ենթարկել։

Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարությունը վերջերս քննարկում էր կազմակերպել այս խնդրի վերաբերյալ, սակայն խոսել են միայն «Սևան ազգային պարկի» տարածքում, սկզբում 8 հազար հատ սոճիների, հետո ևս 10 հազար հատ արդեն չորացած սոճիների մասին։ Սակայն, աղետալի է իրավիճակը ասեղնատերև անտառների համար ոչ միայն Սևանի ավազանում, այլև ամբողջ Հայաստանում։

Նախարարությունում գիտության ոլորտի երկարամյա փորձ ունեցող մասնագետներ չկան, չի մշակվում նաև վարակի վերացման գործողությունների պլան։ Այնուամենայնիվ, ԱՄՆ-ում բնակվող գյուղատնտեսության գիտությունների թեկնածու, անտառային տնտեսության մասնագետ Կարեն

Տեր-Ղազարյանի կարծիքով ասեղնատերև ծառերի համատարած չորանալը նեմատոդա անվամբ հիվանդության պատճառով է։ Նրա խնդրանքով հնաբան-բուսաբան Իվան Գաբրիելյանը Հայաստանի տարբեր վայրեր է այցելել, այդ թվում Վրաստանի Սահմանային Պրիվոլնոյե գյուղի սոճուտ, Սյունիքում Գեղվա գետի հովիտ և այլ վայրեր Հայաստանում, որտեղ սովետական շրջանում հիմնվել էին սոճուտներ։ Այդ տնկովի ասեղնատերև անտառներն էլ հենց վարակվել են։

Ի դեպ, 1960-80 թթ. այդ սոճուտները հիմնելու նպատակով սերմեր էին բերվել ՈՒկրաինայի Չեռնիգովի մարզից։ Մասնագետի խոսքով նեմատոդայով վարակը նկատվել է Հայաստանում առաջին փուլում 2017 թվականին։ Սակայն պատկան մարմինները ոչ մի գրագետ և իրատեսական միջոցառում չեն ձեռնարկել, վարակը կանգնեցնելու, հետո էլ վերացնելու ուղղությամբ։ Անգործության արդյուքում Հայաստանը կարող է հայտնվել միջազգային բույսերի անվտանգության, այսինքն ֆիտոսանիտարական արգելքների գոտում։

Նման դեպքում հայտարարվում է կարանտին և բոլոր պահանջվող միջոցառումներից հետո միայն Հայաստանը կարող է նորից արտահանել փայտից ստացված որևիցե ապրանք։

Այս տեսանյութում լրագրող Նարինե Կիրակոսյանը խնդրել է Մեղրու տարածաշրջանի գյուղատնտեսության գծով խորհրդատու, անտառագետ ԳԵՎՈՐԳ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆԻՆ մանրակրկիտ բացատրել, թե ինչ վտանգ է Հայաստանի համար ներկայացնում նեմատոդով վարակումը։

Նարինե ԿԻՐԱԿՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ